COLUMN
Samen bouwen aan de
toekomst van Zuid-Nederland
drs. Th.J.F.M. (Theo) Bovens
Voorzitter Comité van Toezicht Operationeel Programma Zuid-Nederland 2014-2020
Commissaris van de Koning in de provincie Limburg
COLUMN
drs. Th.J.F.M. (Theo) Bovens
Voorzitter Comité van Toezicht Operationeel Programma Zuid-Nederland 2014-2020
Commissaris van de Koning in de provincie Limburg
Corona maakte alles anders in 2020. We zien dat corona veel invloed en impact heeft op de maatschappij en daarmee vanzelfsprekend ook op de projecten binnen OPZuid 2014-2020. Projecten liepen of lopen vertraging op of veranderen gaandeweg. Gelukkig zagen en zien we in de groep van begunstigden nog weinig bedrijven die zich terugtrekken uit de innovatieprojecten.
Ook onder dat niet gemakkelijke corona-gesternte heeft OPZuid opnieuw fantastische initiatieven ondersteund. Innovaties in de zorg, het gebruik van natuurlijke grondstoffen in de industrie, voedselzekerheid, schoon vervoer of nieuwe snellere technologieën voor onder andere dataverkeer. De projecten weerspiegelen de innovatieve kracht van Zuid-Nederland, de toekomstige economie en de bijdragen aan maatschappelijke opgaven. Bij dat laatste denken we uiteraard vooral aan de transities in de zorgsector, de bouwsector, de energievoorziening, het mobiliteitssysteem en aan een duurzame economie.
Dat gaat niet vanzelf: de kracht schuilt in intensieve samenwerking tussen drie provincies en de verbinding tussen overheid, ondernemers, kennisinstellingen en onderwijs. En niet te vergeten in de aanwezigheid van een aantal koplopers binnen het bedrijfsleven die een internationale kennispositie hebben en voor een vliegwieleffect zorgen voor innovatie in de regio.
Door de pandemie dienden zich ook nieuwe kansen aan. Om de economie te herstellen, heeft de Europese Commissie het herstelprogramma Next Generation EU aangekondigd. Voor Zuid-Nederland betekent dit in het kader van REACT-EU een bijdrage van € 49,5 miljoen, bestemd voor een veerkrachtig, groen en digitaal herstel van de economie. We zoeken hiervoor projecten die zoveel mogelijk aansluiten bij de ontwikkelingen in de Zuid-Nederlandse provincies en op de regionale innovatiestrategie.
Niet zonder trots kan ik u melden dat deze programmaperiode al 170 projecten zijn gefinancierd, goed voor een totaal volume van ruim 100 miljoen euro aan Europese subsidie. Inmiddels zijn 56 projecten afgerond, met een subsidie uit Europa van bijna 20 miljoen maar met een investeringsvolume van bijna 60 miljoen euro.
Verderop in dit jaarverslag wordt een aantal voorbeeldprojecten uitgelicht, maar ik nodig u uit om ook eens een kijkje te nemen op de programmawebsite. De projecten zijn verspreid over de drie provincies, de verschillende topclusters en de verschillende focusgebieden: bevordering van open innovatie, ontwikkeling van nieuwe producten of diensten, aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt en overgang naar schone energie.
We zijn trots op onze projecten, die de kracht van Zuid-Nederland weerspiegelen. Zo laat het project ‘Meer met Lignine’ zien dat laagwaardig bio-afval een belangrijke nieuwe oliebron kan zijn, zijn er binnen het project ‘Warme Fijnproevers’ warme maaltijden ontwikkeld voor mensen met kauw- en slikproblemen, krijgen vluchtelingenstudenten met een speciale pre-bachelor opleiding optimaal de kans om hun talent te benutten en wordt binnen het project ‘Living Lab Metal Power’ met de verbranding van metaal duurzame energie voor de industrie opgewekt.
In 2020 is de nadruk gelegd op projecten binnen de energietransitie. Afgelopen jaar hebben we 20 nieuwe projecten binnen dit thema kunnen honoreren. De komende periode ligt de nadruk erop om alle nog lopende projecten te ondersteunen bij het behalen van hun beoogde resultaten. Hiermee zorgen we samen voor een flinke investeringsimpuls in Zuid-Nederland.
We zijn in 2020 gestart met de voorbereidingen voor OPZuid 2021-2027. In april 2019 is de nieuwe regionale innovatiestrategie (RIS3 2021-2027) vastgesteld. De RIS wil voor een impuls zorgen in de vijf grote maatschappelijke transities die in Zuid-Nederland én op (inter)nationale schaal spelen. De RIS bevordert innovatie die uitgaat van de specifieke economische, technologische en maatschappelijke kracht van Zuid-Nederland, die economische impact heeft én bijdraagt aan versnelling van de transities. Binnen de innovatieketen richt de RIS zich vooral op ontwikkeling van diensten en producten door het MKB (in samenwerking met partners in de quadruple-helix). Hier ligt een kansrijke uitdaging voor het MKB.
De RIS3 geldt als strategisch kader voor het nieuwe OPZuid 2021-2027. De komende jaren ontvangt Zuid-Nederland ongeveer € 110 miljoen aan Europese middelen voor het OPZuid 2021-2027. De verwachting is dat het nieuwe programma in de zomer van 2021 ter goedkeuring ingediend kan worden bij de Europese Commissie. We zullen u graag informeren over alle Europese kansen die er komen. Naast de genoemde kansen zijn er onder de Green Deal van de Europese Commissie straks ook subsidiemogelijkheden in het kader van het Just Transition Fund (JTF). Die middelen zijn met name bedoeld om regio’s te helpen om de negatieve sociaal-economische gevolgen van de energietransitie op te vangen.
Het spreekt vanzelf, maar toch: houd de website van Stimulus in de gaten om op de hoogte te blijven van de laatste stand van zaken en om alle subsidiekansen die zich aandienen ook te benutten.
Bouw met ons mee!
februari 2021